dinsdag 21 december 2010

Thebe - Gerrit Achterberg

Omdat Frits Spits, de voorzitter van de jury van de Gooise Poëzienacht het zo mooi vindt:

Thebe

Met leven toegerust voor beiden,
liep ik vannacht de gangen in,
die naar u leiden.
Het ondergronds geburchte droeg
een stilte, die met tegenzin
mijn tred verdroeg.

De muren stonden als verzadigd
van ruige schimmel; lucht en licht,
voorgoed beschadigd,
beten mij uit; de wil alleen
bij u te zijn in 't jongst gericht,
hield mij ter been.

Het labyrinth verliep in schroeven
van eender, blinder cirkeling.
U ten behoeve?
Ik weet niet meer hoe lang ik ging.
Hoe brachten zij, die u begroeven,
zover een ding?

Totdat mijn voeten op u stuitten:
uit een volslagen duisternis
zag ik uw ogen opensplijten;
uw handen, die ik niet kon tillen,
voelde ik langs het leven strelen,
dat in mij sloeg;
uw mond, in dood verholen, vroeg.

Een taal waarvoor geen teken is
in dit heelal,
verstond ik voor de laatste maal.

Maar had geen adem meer genoeg
en ben gevlucht in dit gedicht:
noodtrappen naar het morgenlicht,
vervaald en veel te vroeg.

maandag 29 november 2010

Een villanella

Do not go gentle into that good night.

Do you have a feeling or idea that haunts you? Then the Villanelle may be the form you need. De vorm jaagt je voort als het ware met zijn vast rijmschema en de herhaling van regels. Dylan Thomas heeft vast niet voor niets de villanella gekozen om dit gedicht te schrijven. Een geketend mens telt voor twee. Dus gauw op zoek naar de betekenis.

De vertaling plaatst ons al in de eerste zin voor een aardige uitdaging. Do not go gentle into that good night. Over welke good night hebben we het? En waarom zouden we er niet goedschiks instappen.

Gaan vertalers op deze manier aan de uitdaging beginnen? Of vragen zij zich eerst af of ze zich aan de stevige vormvoorschriften gaan houden. Vorm of vent?

donderdag 18 november 2010

woensdag 3 november 2010

Over Wat Poëzie is

Volgens Harry K. Mulisch

Poëzie met andere woorden
is de gouden tong van het zwijgen,

ondenkbaar als zij er niet is,
vanzelfsprekend als zij er is.

God schiep, zegt men
het tijdelijke uit het eeuwige.

De dichter maakte die blunder
stukje bij beetje

eenvoudig ongedaan.

dinsdag 19 oktober 2010

Vertaalwedstrijd Gooise PoëzieNacht

DO NOT GO GENTLE INTO THAT GOOD NIGHT

Do not go gentle into that good night,
Old age should burn and rave at close of day;
Rage, rage against the dying of the light.

Though wise men at their end know dark is right,
Because their words had forked no lightning they
Do not go gentle into that good night.

Good men, the last wave by, crying how bright
Their frail deeds might have danced in a green bay,
Rage, rage against the dying of the light.

Wild men who caught and sang the sun in flight,
And learn, too late, they grieved it on its way,
Do not go gentle into that good night.

Grave men, near death, who see with blinding sight
Blind eyes could blaze like meteors and be gay,
Rage, rage against the dying of the light.

And you, my father, there on the sad height,
Curse, bless me now with your fierce tears, I pray.
Do not go gentle into that good night.
Rage, rage against the dying of the light.


Dylan Thomas (1914-1953)

De vertaalwedstrijd:

Iedereen van 12 jaar en ouder wordt uitgenodigd het gedicht ‘Do not go gentle into that good night’ van de bekende Engelse dichter Dylan Thomas te vertalen naar het Nederlands. Er wordt beslist geen al te letterlijke vertaling verwacht, maar een oorspronkelijk, op zichzelf staand gedicht, dat naar inhoud samenvalt met het Engelse origineel.

De vertalingen moeten uiterlijk 12 december zijn ingeleverd. Dat kan schriftelijk via een wedstrijdformulier, op te halen bij de klantenservice van de bibliotheken in Huizen en Laren en in de winkels van de sponsors: de boekwinkels Appelboom in Laren en Flevo in Huizen, de Blaricumsche Boekhandel en wijnkoperij De Gouden Ton in Laren. De vertaling kan ook digitaal worden ingestuurd via een antwoordformulier op de website van de bibliotheek: www.bibliotheekhlb.nl. Een deskundige jury selecteert uit alle inzendingen tien nominaties en maakt die op 5 januari bekend. De winnaars worden uitgeroepen tijdens de Poëzienacht. De winnaars ontvangen een fraai uitgevoerde bloemlezing van moderne Europese gedichten.

Publieksprijs
De genomineerde gedichten worden op groot formaat opgehangen in de genoemde bibliotheken, op miniposters in de winkels van de sponsors en ze worden gepubliceerd op de website van de bibliotheek.
Via stembussen in de meewerkende bibliotheken en via stemformulieren op de website kan iedereen zijn of haar stem uitbrengen. De genomineerde vertaling met de meeste stemmen wordt beloond met de Publieksprijs, die eveneens wordt bekendgemaakt tijdens de Poëzienacht.

De eerste Gooise Poëzienacht wordt gehouden in het kader van de veertiende Gedichtendag. Het moet een levendig evenement worden in het teken van de Poëzie. Dichters uit de hele Gooi- en Vechtstreek, profs en amateurs, mogen voordragen uit eigen werk. Er zijn muzikale intermezzo’s en een amusante quiz, waaraan ook het publiek in de zaal mee gaat doen. De bekende dichteres Diana Ozon geeft enkele sprankelende optredens.

Organisatoren zijn de Openbare Bibliotheek Huizen Laren Blaricum, het Kunst- en Cultuurcafé en Schrijverhuis ‘t Gooi uit Huizen en de Literaire Werkplaats uit Eemnes.

donderdag 14 oktober 2010

And death shall have no dominion

Dylan Thomas
And death shall have no dominion

And death shall have no dominion.
Dead men naked they shall be one
With the man in the wind and the west moon;
When their bones are picked clean and the clean bones gone,
They shall have stars at elbow and foot;
Though they go mad they shall be sane,
Though they sink through the sea they shall rise again;
Though lovers be lost love shall not;
And death shall have no dominion.

And death shall have no dominion.
Under the windings of the sea
They lying long shall not die windily;
Twisting on racks when sinews give way,
Strapped to a wheel, yet they shall not break;
Faith in their hands shall snap in two,
And the unicorn evils run them through;
Split all ends up they shan't crack;
And death shall have no dominion.

And death shall have no dominion.
No more may gulls cry at their ears
Or waves break loud on the seashores;
Where blew a flower may a flower no more
Lift its head to the blows of the rain;
Through they be mad and dead as nails,
Heads of the characters hammer through daisies;
Break in the sun till the sun breaks down,
And death shall have no dominion.

zaterdag 11 september 2010

Nog een van Vasalis

A L S daar muziek voor is, wil ik het horen:
ik wil muziek voor oude mensen, die nog
krachtig zijn,
en omgeploegd met lange, diepe voren
en ongelovig. Die de wellust en de pijn
nog kennen. Die bezaten en verloren.
En áls er wijsheid is, die geen vermoeidheid is,
en helderheid, die geen versterving is,
wil ik die zien, wil ik die horen.
En anders wil ik zot en troebel zijn.

woensdag 8 september 2010

Vasalis biografie

Zondag in Boeken zat Maaike Meijer, de biografe van Vasalis bij Wim Brands. Het was zo'n zeldzaam gesprek dat weken na blijft gonzen. In de allereerste plaats door het prachtige gedicht dat Maaike voordroeg met het stotterende oponthoud.

SOMS, als gij zwijgt en uit het venster schouwt,
grijpt mij uw schoonheid als een wanhoop aan,
een wanhoop door geen troost te blussen,
niet door te spreken, niet door te kussen,
even groot als mijn bestaan, even oud.

Dat ik u zien moet en u niet kan zijn,
van u gescheiden door mijn eigen ogen,
dat gij daar zit, zo buiten mij geboren,
het doet als een geboorte pijn.

Wanneer gij zwijgt en uit het venster ziet
komt soms de wind en hij beweegt uw haren,
die aan de boorden van uw voorhoofd staan
als aan een stilstaand water oeverriet.
Soms komt een wolk de hemel langsgevaren,
ik zie de schaduwen over uw ogen gaan.

Dan is het mij alsof gij eeuwig zijt,
of ik maar even bij u leven mag,
alsof mijn tijdelijkheid mij van u scheidt,
dan wendt uw hoofd zich om, ik zie uw lach.


In de tweede plaats heb ik nog niet eerder iemand zo helder uit horen leggen waarom Vasalis na drie bundels is gestopt met publiceren. Het was niet de kritiek van mannelijke collega's dat ze vrouwenpoëzie schreef, het was niet haar perfectionisme, het was vooral het lijden aan de tijd.

Maar ga het maar allemaal zelf horen op uitzendinggemist, boeken van 5 september 2010.

dinsdag 17 augustus 2010

Jouw uitzicht

voor Regien

Met jouw ogen kijken door de ruit
en denken dat je hetzelfde ziet
een kievit een koe een paard en
een groen weiland met schapen.

Zonlicht valt op eik en kastanje
en daarboven steekt de kerktoren.
Met jouw ogen kijken door de ruit
en weten dat jij anders ziet.

Je heimwee schetst de rijksstraatweg,
de verloren woorden van het dorp,
het plaatje van een akker in je hoofd.

Steeds draai je weg van hier naar iets
dat ik niet zie, terwijl jij kijkt naar
voorbij, naar iemand die er niet is.


Uit: de nagel van de tijd van Gerard Beentjes

vrijdag 2 april 2010

Ballade van de Gasfitter I-II

De ballade van de Gasfitter van Gerrit Achterberg bestaat uit 14 sonnetten. Er is heel veel over geschreven, omdat de cyclus niet eenvoudig te doorgronden is. Niet te veel nadenken, zou ik zeggen, gewoon genieten.

Gij hebt de huizen achterom bereikt.
Aan de voorgevels, tussen de gordijnen,
Blijft ge doorlopend uit het niet verschijnen
Wanneer ik langs kom en naar binnen kijk.

Al moet ge in ’t voorbijgaan weer verdwijnen,
Het volgend raam geeft me opnieuw gelijk.
Daar wonen ene Jansen en de zijnen,
Alsof ge mij in deze naam ontwijkt.

Maar dat zegt niets. De deuren zijn geduldig;
Hebben een bel, een brievenbus, een stoep.
De appelkoopman lokt u met zijn roep.
En valse sleutels zijn er menigvuldig.
Ook kan ik binnenkomen, doodonschuldig
En tot uw dienst, gasfitter van beroep.


II

Dan – op klaarlichte dag bij u aan ’t werk,
vermomd als man van de gemeente – gaan
mijn ogen in het rond en zien u staan.
Maar langzaam wordt de zoldering een zerk.

De muren zijn van aarde. Wij beslaan.
De kamer is verzadigd, naar ik merk.
Het kan ook niet. Ik draai de schroeven aan.
Zolang ik mij tot deze taak beperk

blijven we voor elkaar incognito,
terwijl ik bezig ben, gebukt, geknield,
of op mijn buik naga wat eraan scheelt.
En al maar denken: het is beter zo.
Doodzwijgen door een hamerslag vernield.
Doodslagen die de hamerslagen heelt.

maandag 8 februari 2010

The Human Seasons in vertaling

De Seizoenen van de Mens

Met vier seizoenen is een jaar compleet;
ook vier seizoenen kent des mensens geest:
geeft levenskrachtig voorjaar aan hem weet
van schoonheid, die hij opzuigt onbevreesd.
Des zomers neemt hij vreugdevol het groen
van lentespruiten weeld’rig op de tong
en komt door zulk verheven dromen koen
in hemelrijk gebied. Van daar de sprong

naar de herfsttij van de ziel; in inham stil
vouwt hij zijn vleugels strak en kijkt in rust
de nev’len aan - laat al het schoons, zijn wil,
vergetel stromen langs bekende kust.
Hij kent het winterse verbleekte leven;
zo niet, ware zijn mens-zijn prijsgegeven.

het origineel is van John Keats, de vertaling van Jeanette Schoonderbeek. Deze vertaling won de eerste prijs in de vertaalwedstrijd, georganiseerd door de bibliotheek van Huizen enz. en boekhandel Appelboom.

zondag 24 januari 2010



Dit gedicht van de Vlaamse dichter Herman de Coninck kreeg ik van Gerrit Pas, die het heeft gevonden op een paaltje bij een wandeling langs de Geul.

zaterdag 2 januari 2010

Vertaalwedstrijd

Donderdag 28 januari a.s. is Nationale Gedichtendag. Om daar extra aandacht aan te besteden organiseren de Bibliotheek Huizen, Laren, Blaricum en boekhandel Appelboom in Laren een vertaalwedstrijd van een sonnet van de Engelse dichter John Keats. Probeer het maar:

The Human Seasons
Four Seasons fill the measure of the year;
There are four seasons in the mind of man:
He has his lusty Spring, when fancy clear
Takes in all beauty with an easy span:
He has his Summer, when luxuriously
Spring's honied cud of youthful thought he loves
To ruminate, and by such dreaming high
Is nearest unto heaven: quiet coves
His soul has in its Autumn, when his wings
He furleth close; contented so to look
On mists in idleness--to let fair things
Pass by unheeded as a threshold brook.
He has his Winter too of pale misfeature,
Or else he would forego his mortal nature.


John Keats (1795-1821)
Als het iets wordt, kunt u mee doen aan de wedstrijd. U kunt uw vertaling ook aan mij sturen, dan zet ik het op mijn weblog. Op de website van de bibliotheek kunt u het deelnameformulier downloaden. Ik heb horen verluiden dat de drie prijswinnaars bekend worden gemaakt in het Kunstcafé op woensdag 27 januari a.s.